การอ่านที่สะท้อนอยู่ในงานออกแบบของ STUDIOKANDA

    ขณะที่เทศกาลหนังสือสนุกไฟลุกพรึ่บ LIT Fest 2 ใกล้เข้ามา ภาพบรรยากาศของปีที่แล้วก็ย้อนกลับมาอีกครั้ง ไม่ว่าจะเป็น เหล่าสำนักพิมพ์ที่พากันมาจัดโชว์เคสสนุกๆ ในรูปแบบที่ไม่เคยเห็นจากเทศกาลหนังสือที่ไหนมาก่อน ผู้ร่วมงานที่ต่อแถวกันเพื่อมานั่งเปิดใจคุยกับนักเขียนคนโปรดที่ประจำตำแหน่งอยู่หน้าพิมพ์ดีด กลุ่มผู้อ่านที่เข้ามาล้อมวงพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับนักเขียนกันอย่างสร้างสรรค์ นักเขียนชื่อดังเป็นตัวตั้งตัวตีชวนเล่นบอร์ดเกม พอเวลาล่วงเลยไปถึงตอนเย็นย่ำหน่อย ก็มีศิลปินผลัดเปลี่ยนขึ้นมาแสดงดนตรีและอ่านบทกวีกันบนเวที ฯลฯ

    นอกจากกิจกรรมสนุกๆ เหล่านั้น อีกสิ่งที่ติดตาทุกคนตั้งแต่ก่อนงานจะเริ่มคือ เหล่าคาแรกเตอร์ที่ทยอยออกมาเชื้อเชิญให้คนทั่วไปให้ความสนใจกับงานเทศกาลหนังสือครั้งนี้ เพราะไม่เพียงท่านั่งอ่านนอนอ่านเท่านั้น คาแรกเตอร์เหล่านี้ยังตีลังกา ทำท่าสะพานโค้ง เล่นโยคะ ขี่จักรยาน เต้นรำ ฯลฯ จนทำให้เรารู้สึกว่าประสบการณ์ที่ได้จากเทศกาลหนังสือนี้จะไม่ซ้ำแบบเทศกาลอื่นๆ ที่เคยไปอย่างแน่นอน

    ขวัญ-กานดา ตั้งตรงจิตร ผู้ก่อตั้ง STUDIOKANDA เป็นคนออกแบบคาแรกเตอร์ที่ใช้เป็นคีย์วิชวลของงาน LIT Fest ครั้งที่ 1 (2562) ซึ่งชิ้นงานของเธอถูกนำไปใช้ในการประชาสัมพันธ์ให้คนทั่วไปรู้จักก่อนเริ่มงาน ใช้ตกแต่งสถานที่ และจัดทำสินค้าที่ระลึก นับเป็นงานออกแบบที่สร้างบรรยากาศความสนุกครึกครื้นไปตลอดทั้งงาน เมื่อผลงานของเธอไปปรากฏอยู่ในงานเทศกาลหนังสือแล้ว ในปีเดียวกันเรายังเห็นผลงานของเธอตามร้านหนังสือทั่วไปในรูปแบบปกหนังสืออีกด้วย ปีที่แล้วจึงนับเป็นปีที่ผลงานของ STUDIOKANDA แจ้งเกิดกับวงการหนังสือบ้านเราอย่างแท้จริง

'ภาพ' ที่สร้างสรรค์เพื่อการอ่าน

    จุดเริ่มต้นที่ทำให้ขวัญได้มาร่วมงานกับ LIT Fest เกิดจากตอนที่เธอนำสินค้าที่ออกแบบเองภายใต้แบรนด์ STUDIOKANDA มาออกบูทในงาน happening@house ครั้งที่ 7 'Art House' แล้วพบกับผู้จัดงานที่กำลังมองหาคนทำคีย์วิชวลของงานอยู่พอดี

    ขวัญเล่าให้ฟังว่าผู้จัดให้โจทย์ของงาน LIT Fest ปีแรกไว้ว่า "อยากให้คนมองงานหนังสือในภาพใหม่ๆ แล้วพาผู้คนทุกแวดวงเข้าไปรู้จักงานหนังสือนี้ค่ะ" ซึ่งตอนที่เธอได้รับโจทย์มายังได้รับคำอธิบายว่างานที่เธอออกแบบจะถูกนำไปใช้ในรูปแบบใดบ้าง เมื่อประกอบกับระยะเวลาในการทำงานที่จำกัดแล้ว เธอจึงคิดว่างานแบบคาแรกเตอร์น่าจะเหมาะสมที่สุดในการนำไปปรับเปลี่ยนกับทุกรายละเอียดที่จะนำไปใช้ต่อในงานเทศกาล

    "ตอนแรกที่ทำจะไม่ได้ออกมาเป็นแบบนี้ เราทำแบบกลางๆ มาก่อนเพื่อให้ได้รับคอมเมนต์ แล้วพี่ๆ เขาก็ช่วยกันบรีฟว่าต้องการอะไรเพิ่มเติม เขาใช้คำว่า 'ต้องไม่เป็นคนปกติ' ก็เลยลองดีไซน์เหมือนไม่ได้อ่านหนังสือแบบปกติ"

    นี่คือที่มาของคาแรกเตอร์ต่างๆ ที่นำมาประกอบกับประโยคสนุกๆ ช่วงโปรโมต เช่น สนุกไฟลุกพรึ่บ! ไปดั้ยจ้า ฟิตหุ่นอยู่ ไปอ้อยกัน ยืนหนึ่งมากข่ะ ด้อมใครด้อมมัน สิบกะโหลก ฯลฯ ที่ปล่อยออกมาแล้วทำให้เราอยากเซฟไว้ส่งข้อความตอบเพื่อนด้วยเหมือนกัน

'อ่าน' เพื่อสร้างสรรค์ภาพ

    ช่วงเวลาไม่นานก่อนที่ขวัญจะรับงานออกแบบให้กับ LIT Fest เธอเพิ่งมีโอกาสรับงานออกแบบหน้าปกหนังสือเป็นครั้งแรกกับสำนักพิมพ์ Maxx Publishing โดยขวัญเป็นผู้ออกแบบปกหนังสือ ความลับ, ฆาตกรรมคืนฝนดาวตก, จดหมายจากฆาตกร และ รักในโลกพิศวง ทั้ง 4 เล่มนี้เป็นผลงานวรรณกรรมแปลจากนักเขียน ฮิงาชิโนะ เคโงะ (Higashino Keigo) นักเขียนนิยายสืบสวนสอบสวนแห่งยุคที่ตรึงใจผู้อ่านด้วยพล็อตที่หักมุมไม่ซ้ำใคร ตัวละครที่ซับซ้อนชวนเปิดประเด็น รวมถึงเนื้อเรื่องที่น่าติดตามวางไม่ลง

    เธอรู้สึกว่าการออกแบบปกหนังสือ ต่างจากงานออกแบบอื่นๆ ที่เธอเคยทำมา ไม่ว่าจะเป็นสินค้าภายใต้แบรนด์ของตัวเอง หรืองาน LIT Fest เองก็ตาม

    "ถ้าตัวโปรดักต์ทุกอย่างจะออกมาจากขวัญ เหมือนขวัญใช้โปรดักต์เป็นตัวเล่าเรื่องลงไปในงานของขวัญเอง เพื่อให้โปรดักต์ของเราไปเจอกับคนโดยตรงมากกว่าการแสดงงานแล้วคนต้องตามมาดูอะไรอย่างนี้ เลยคิดว่างานส่วนตัวเป็นการสื่อสารเรื่องราวที่เราอยากเล่าออกไป แต่งานหนังสือจะมีเรื่องให้เราต้องอ่านแล้วจับอารมณ์ความรู้สึก แล้วนำมาทำเป็นปกที่เชิญชวนให้อยากอ่าน แต่ไม่ดูเหมือนสรุปเรื่องที่มีอยู่ไปแล้ว"

    ขวัญเล่าให้ฟังว่าเธอจะทำงานได้ดีถ้าได้อ่านเนื้อเรื่องก่อน ดังนั้นเธอจึงขอให้สำนักพิมพ์นำเนื้อหาส่วนหนึ่งมาให้อ่านเพื่อจับอารมณ์ของเรื่อง หลังจากนั้นจึงคุยกับสำนักพิมพ์เยอะๆ เพราะสำนักพิมพ์มีความรู้เรื่องวรรณกรรม แล้วมาตีความร่วมกันก่อนที่จะปรับชิ้นงานให้ได้ความรู้สึกตามที่คุยกันไว้

    "ส่วนใหญ่เรื่องที่เลือกมาให้ขวัญทำจะเป็นเรื่องหนักๆ นิดนึง หมายถึงหนักในเรื่องของอารมณ์หรือความเป็นมนุษย์ แล้วเหมือนเป็นคนค่อนข้างอินค่ะ บางทีต้องไม่พาตัวเองไปไกลมาก ต้องกลับมาก่อน"

    พอให้เลือกพูดถึงหนังสือสักเล่มที่เธอออกแบบ เธอบอกว่าชอบทุกเล่ม "มันก็มีข้อดีแตกต่างกันค่ะ จะมีที่รู้สึกว่ายากคือ ฝางซือฉี" เธอพูดถึง สวนสนุกแห่งการลงทัณฑ์ รักในฝันของฝางซือฉี ผลงานของ หลินอี้หาน (Lin Yi-Han) โดย Maxx Publishing "เรื่องค่อนข้างเข้มข้นและลึกค่ะ เนื้อเรื่องเขาค่อนข้างเปราะบาง บางทีถ้าเราไปแตะบางอย่าง มันจะพาเรื่องไปอีกแบบหนึ่ง แก้กันหลายรอบเหมือนกัน ซึ่งขวัญค่อนข้างโชคดี เขาให้อิสระ เหมือนเขาเลือกมาแล้วจากสไตล์ที่เราชอบเล่า ถ้าเรารู้สึกอีกแบบก็จะคุยกัน"

    เฉพาะปี 2562 ขวัญออกแบบปกหนังสือแล้ว 6 เล่ม อีกเล่มที่ยังไม่ได้พูดถึงก่อนหน้านี้คือ WALTZ เต้นรำในวอดวาย ของ บริษฎ์ พงศ์วัชร์ โดยสำนักพิมพ์ P.S.

    สิ่งที่เธอชอบในงานออกแบบหนังสือคือ "เหมือนไปท่องโลกของคนอื่นแล้วได้ไปรู้เรื่องของคนอื่น ซึ่งรู้สึกว่ามันลึกซึ้งเหมือนกันนะ จนบางครั้งเรารู้สึกว่ามนุษย์เปราะบางได้ขนาดนี้เลย"

'ความรู้สึก' ที่สะท้อนอยู่ในงานออกแบบ

    ผลงานที่ STUDIOKANDA ออกแบบไว้ในเทศกาลหนังสือและปกหนังสือ ล้วนแล้วแต่เป็นการออกแบบที่มีเป้าหมายเป็นนักอ่าน ซึ่งก่อนหน้านี้ที่เธอวาดภาพเป็นชิ้นงานศิลปะและออกแบบสินค้าของตัวเอง เพื่อสื่อสารกับคนทั่วไปที่ชื่นชอบงานศิลปะและงานดีไซน์ เมื่อได้รับงานจ้างที่มีโจทย์ เธอจึงมีความรู้สึกกับการทำงานที่เปลี่ยนแปลงไป

    "เวลาทำงานจ้าง มันเหมือนพาเราไปรู้จักกับตัวเราอีกแบบนึงด้วย เราไม่คิดว่าเราจะดูสนุกขนาดนั้น แล้วเราก็เริ่มรู้ว่าโจทย์ที่ไม่ซับซ้อน เราก็ทำได้นะ แต่ก่อนเราจะชอบคิดว่าเราต้องทำงานที่มีเรื่องเยอะๆ เข้าไว้ เลยรู้ว่าจริงๆ แล้วมันอยู่ที่การจัดความคิดเรามากกว่า"

    ส่วนตัวขวัญเป็นคนอ่านหนังสือตั้งแต่เด็ก เธอเล่าให้ฟังว่าใช้การอ่านเป็นวิธีการสร้างพื้นที่ส่วนตัวเวลาอยู่ที่บ้าน แต่พอเริ่มทำงานศิลปะหรืองานออกแบบแล้วก็ห่างหายจากการอ่านตามหน้าที่ความรับผิดชอบที่เพิ่มขึ้น

    "สุดท้ายมันเป็นวัตถุดิบอย่างนึง เหมือนเมื่อก่อนเราไม่รู้หรอกว่าทำไมเราถึงมาวาดรูป ตอนหลังเรามารู้ว่าทุกอย่างที่ผ่านมามันคือวัตถุดิบทั้งหมดเลย ถึงแม้ว่าเราจะลืมไปแล้ว แต่วัตถุดิบเหล่านั้น เรามีอยู่ในตัวค่ะ อย่างวัตถุดิบที่ขวัญได้จากหนังสือน่าจะเป็นการมองมนุษย์ว่าไม่ได้มีขาวกับดำ มันมีสารพัดสีอยู่ในนั้น เป็นความเข้าใจในมนุษย์หรือว่าตัวละครที่เราเอามาออกแบบ"

    ผลงานจาก STUDIOKANDA จึงเกิดมาจากการอ่านความรู้สึกนึกคิดของความเป็นมนุษย์ ซึ่งสะท้อนมาจากวัตถุดิบที่สะสมอยู่ในตัวตนหลายแง่มุมของ ขวัญ-กานดา ตั้งตรงจิตร เช่นกัน

ดุสิตา อิ่มอารมณ์

นักเขียน ผู้ใช้พื้นที่ในเวลาว่างไปกับการอ่านหนังสือ ดูหนัง ฟังเพลง ขี่จักรยาน อ่านการ์ตูน เล่นเลโก้ ฯลฯ โดยเชื่อเต็มหัวใจว่าเวลาที่หมดไปกับความรื่นเริงนี้สามารถเติมเต็มชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ