The Ballad of the Sad Cafe หรือ บทเพลงโศกแห่งคาเฟ่แสนเศร้า เป็นนวนิยายขนาดสั้น ผลงานของ คาร์สัน แม็คคัลเลอร์ส (Carson McCullers) นักเขียนหญิงชื่อดังชาวอเมริกัน

    นวนิยายเรื่องนี้เป็นเหมือนบทเพลงที่มีทำนองของความสัมพันธ์ในหลายๆ ชีวิตที่เชื่อมโยงกัน อบอวลไปด้วยกลิ่นอายและบรรยากาศของความเปลี่ยวเหงา อึมครึมแต่ไม่ถึงกับโศกเศร้า เชื่อว่าใครที่ได้ลองอ่านต้องมีอารมณ์เหล่านี้ผุดขึ้นมาแน่นอน

    ลองดูบางถ้อยความจากหนังสือเล่มนี้สักหน่อย

    "คนเราส่วนใหญ่อยากเป็นฝ่ายรักมากกว่าถูกรัก แทบทุกคนอยากเป็นผู้รัก...ผู้ถูกรักหวาดกลัวและจงชังผู้รัก เพราะผู้รักมักพยายามเปลื้องตัวตนผู้ถูกรักให้เปล่าเปลือยอยู่ไม่รู้จบ ผู้รักโหยหาความเกี่ยวข้องกับผู้ถูกรักเท่าที่จะเป็นไปได้ แม้ประสบการณ์นี้จะทำให้เขามีแต่ความเจ็บปวดเท่านั้น"

    พวกเราหลายคนอาจจะคุ้นชินกับประโยคว่า 'ใครๆ ก็อยากจะเป็นผู้ที่ถูกรัก' แต่สำหรับ คาร์สัน แม็คคัลเลอร์ส แล้วนั้นน่าจะสลับกันมากกว่า เธอถ่ายทอดความหมายของย่อหน้านี้ไว้ผ่านตัวละครที่ชื่อ มิสอมีเลีย อีแวนส์ หญิงสาวร่างสูง แข็งแกร่ง และสุขุมรอบคอบผ่านบุคคลที่สามซึ่งเป็นผู้เล่าเรื่อง

    มิสอมีเลียเปิดร้านขายของอยู่ในเมืองเล็กๆ ตามลำพัง เธอมีอดีตที่ยังคงเป็นปริศนา ไม่มีใครรู้คำตอบที่แน่ชัดในเรื่องของการแต่งงานมีคู่อยู่เพียงแค่สิบวัน ใครๆ ต่างพูดกันว่าเป็นการแต่งงานอันสุดแสนจะหายนะและรันทด แต่แล้วจู่ๆ ชีวิตที่แสนจะเปลี่ยวดายในเมืองอันไร้ซึ่งสิ่งน่าตื่นเต้นใดๆ ของเธอก็ได้เปลี่ยนไป เมื่อ ไลมอน ชายหลังค่อมที่อ้างว่าเป็นญาติของเธอเข้ามาทำให้หัวใจของมิสอมีเลียมีจังหวะการเต้นที่ต่างไปจากเดิม เธอเปลี่ยนไปเพราะไลมอน เธอคอยเฝ้าทะนุถนอมชายหลังค่อมเป็นอย่างดี ทั้งสองช่วยกันเปลี่ยนแปลงร้านให้กลายเป็นคาเฟ่ที่เคล้าไปด้วยเสียงเพลงและเครื่องดื่มที่ดึงดูดชาวบ้านละแวกนั้นให้มานั่งจับกลุ่มซุบซิบกันยามเย็น แต่แล้วเรื่องราวก็ยุ่งเหยิงขึ้นเมื่ออดีตสามีเพียงแค่สิบวันของมิสอมีเลีย หวนกลับเข้ามาวนเวียนในเมืองนี้และเข้ามาพัวพันชีวิตของมิสอมีเลียและชายหลังค่อม ความรักสามเส้าที่ยากจะหาคำนิยามที่ชัดเจนได้เหมือนบรรยากาศภายในเรื่องจึงกลายเป็นเรื่องราวชีวิตแสนจะไม่ชัดเจนไปสักทาง ซึ่งแม็คคัลเลอร์สถ่ายทอดออกมาโดยมีมิสอมีเลียผู้โดดเดี่ยวในท้ายที่สุดเป็นตัวละครหลัก และมีคาเฟ่เป็นฉากหลัง

    สำหรับนวนิยายขนาดสั้นเรื่องนี้ ขอให้คะแนนในระดับ 4 ดาว แม้ช่วงแรกๆ อ่านแล้วอาจจะรู้สึกหนืด เนิบเกินไปจนถึงขั้นน่าเบื่อ แต่พอได้ลองดำดิ่งลงไปสักพักก็เหมือนเพิ่งจุดเครื่องติด การปูเรื่องมาด้วยการกล่าวถึงมิสอมีเลีย หญิงสาวผู้มีปริศนาในชีวิตอันหม่นหมองมากมาย รวมไปถึงบรรยากาศแวดล้อมในเรื่องที่แผ่รังสีความโดดเดี่ยว เปลี่ยวเหงาออกมาแล้วกลับทำให้รู้สึกจมดิ่งลงไปเรื่อยๆ จนรู้ตัวอีกทีก็เปิดมาถึงหน้าสุดท้ายแล้ว

    คาร์สัน แม็คคัลเลอร์ส เป็นที่รู้จักในฐานะนักเขียนหญิงชาวอเมริกัน ผู้เข้าถึงและถ่ายทอดความโดดเดี่ยวออกมาได้อย่างลึกซึ้งไปทั่วทุกตัวอักษรในผลงานของเธอ เธอมีผลงานที่ถูกแปลเป็นภาษาไทยแล้วอีกเรื่องคือ หัวใจคือนักล่าผู้ว้าเหว่ (The Heart is a Lonely Hunter) ถ้าอ่านเรื่องราวคาเฟ่แสนเศร้าในเล่มนี้แล้วคิดว่ายังคงซึมซับความเปลี่ยวเหงาไม่พอ ก็ลองตามล่ามาอ่านให้ว้าเหว่กันต่อได้